Control Flow: if, when, for, while

Các bài trước mới học cách biểu diễn dữ liệu lên trên Kotlin sử dụng các kiểu dữ liệu có sẵn của Kotlin. Với control flow, ta có thể xử lý logic, điều kiện, thực hiện lặp đi lặp lại các đoạn code.

if

>>> var age = 18
>>> if (age < 18) {
...   println("Chưa đủ tuổi xem film")
...   println("Mời về")
... } else {
...   println("Đã đủ tuổi xem film")
...   println("Mời vào")
... }
Đã đủ tuổi xem film
Mời vào

Code chạy từ trên xuống

• nếu điều kiện trong if là true thì khối lệnh (block) trong if sẽ được chạy
• nếu điều kiện trong if trả về false thì khối lệnh (block) trong else sẽ được chạy.

Như vậy if/else giúp rẽ nhánh chương trình thành 2 nhánh (branch) khác nhau, một khi đã đi nhánh này là không đi nhánh khác nữa.

Trong khối lệnh bên trong if và else, có thể chứa tiếp if và else tùy ý:

>>> if (age < 18) {
...   print("Chưa đủ tuổi")
...   print("Mời về")
... } else {
...   if (age < 30) {
...     print("Bạn gái đâu?")
...   } else {
...   }
...   println("Mời vào")
... }
Bạn gái đâu?Mời vào

Có 2 cách sử dụng if:

• dùng như 1 biểu thức (expression), tức sau khi chạy xong trả về giá trị
• dùng như 1 câu lệnh (st atement) - chạy xong không trả về gì cả.

Cách dùng như thấy ở trên là cách dùng theo kiểu câu lệnh - CHÚ Ý: if luôn phải có else đi kèm.

Khi dùng như expression, ta phải gán giá trị mà biểu thức if trả về, nó sẽ trả về giá trị cuối cùng mà nó xử lý:

>>> var result = if (5 > 4) {
...   50
... } else {
...   40
... }
>>> println(result)
50

For, break, continue

Kotlin cho phép dùng for để duyệt qua bất cứ object nào có thể duyệt qua (iterable) - như Array, string...

break giúp thoái khỏi vòng lặp chứa nó, continue giúp bỏ qua 1 vòng lặp.

>>> for (i in 1..10) {
...   if (i < 5) continue
...   else {
...     if (i > 8) break
...     else {
...       println(i)
...     }
...   }
... }
5
6
7
8

while

Lặp cho tới khi điều kiện trong while sai thì dừng lại

>>> var i = 0
>>> while (i < 5) {
...    println(i)
...    i += 1
... }
0
1
2
3
4

when

Dùng để kiểm tra lần lượt các điều kiện từ trên xuống dưới, dừng lại khi có một điều kiện đúng. Thay thế cho switch hay if/elif/else trong các ngôn ngữ khác.

>>> var x = 1
>>> when (x) {
...   in 1..5 -> println("x is in the range")
...   1,2,3 -> println("x is 1 or 2 or 3")
...   else -> println("Otherwise")
... }
x is in the range

Sau -> có thể là một khối lệnh (block) nằm trong { }

Bài tập FizzBuzz

Một bài toán kinh điển để kiểm tra lập trình viên có khả năng code hay không:

Cho các số từ 1 đến 20, nếu số đó chia hết cho 3, in ra màn hình chữ "Fizz", nếu chia hết cho 5, in ra màn hình chữ "Buzz". Nhưng nếu số đó chia hết cho cả 3 và 5 thì in ra màn hình chữ "FizzBuzz". Còn lại in ra số đó.